Kilka lat pracy w zawodzie Architekta Krajobrazu w Warszawie dało mi wiedzę dotyczącą każdego etapu realizowanej inwestycji, począwszy od rozmów z klientem na etapie przygotowywania oferty, poprzez wykonanie kompleksowej usługi projektowej, a kończąc na realizacji inwestycji pełniąc funkcję Kierownika Kontraktu. Moje doświadczenie to wykonywane głównie duże projekty i realizacje dla Developerów, oraz Prywatnych Inwestorów.
To opracowanie przygotowałem z myślą o osobach które są, lub w niedalekiej przyszłości będą Inwestorami swoich mniejszych lub większych realizacji w zakresie Architektury Krajobrazu. Skala opracowania może być inna, jednak każdy z opisanych przeze mnie etapów występuje zarówno podczas realizacji milionowych inwestycji jak i „niskobudżetowych” założeń ogrodowych. Krok po kroku wyjaśniam czym jest proces projektowy, aby w przyszłości świadomie rozmawiać w sprawie realizowanej przez Was inwestycji z potencjalnym przyszłym projektantem.
Możliwości zagospodarowania przestrzeni zielenią jest w zasadzie tyle samo co możliwości projektowych dotyczących architektury budynku. Sam proces projektowy to szukanie możliwości zaspokojenia potrzeb przyszłych użytkowników. Konieczność stworzenia przestrzeni, która w miarę przemijającego czasu będzie dawała z każdym kolejnym rokiem coraz więcej satysfakcji. Pierwszy stworzony przez Architekta Krajobrazu szkic zagospodarowania powinien zawierać odpowiedzi na pytania dotyczące Waszych wymagań, jako Inwestorów. Należy pamiętać, że każdy element architektoniczny, tak też założenie ogrodowe musi spełniać pewne normy budowlane, aby w procesie realizacji było jak najmniej problemów. Należy też pamiętać, że budownictwo to nie tylko sam proces realizacji, ale również to co będzie się działo za 2, 5 czy też 10 lat do przodu. Wiadomo, że w momencie sporządzania oferty na usługę projektową przez architekta krajobrazu, można negocjować cenę usuwając pewne elementy składowe opracowania. Taki ruch rzeczywiście może obniżyć ostateczną kwotę ofertową, jednak należy pamiętać, że wcześniej czy później wiąże się to z tym, że wykonawca będzie musiał nadrabiać to przy wielu dodatkowych konsultacjach podczas realizacji, bądź też wykonywaniem rysunków warsztatowych do ponownej akceptacji, a co za tym idzie czas realizacji się wydłuży i sam koszt inwestycji również wzrośnie. Być może nie będzie taka pozycja uwzględniona w przygotowanej przez Wykonawcę ofercie jednak nałożona dodatkowa marża w zupełności to zrekompensuje. Poniżej chciałbym przedstawić proste opracowanie, które w bardzo dobry sposób odpowiada na pytanie: „Dlaczego zlecać wykonywanie profesjonalnego opracowania projektowego?”
| Koncepcja wstępna |
Terenem opracowania jest niewielka działka rekreacyjna o wym. 16 x 19m. Główną ideą, która przyświecała w całym procesie projektowym, było stworzenie kilku miejsc do wypoczynku o różnorodnym charakterze. Domek letniskowy znajdujący się na działce jest również mojego autorstwa, jednak w ramach tego opracowania skoncentruję się głównie na Projekcie Zagospodarowania Terenu (PZT). Koncepcja wstępna to nic innego jak pierwszy szkic ideowy, który pokazuje proponowany charakter przestrzeni. To opracowanie powinno także zawierać inspiracje, które w bardziej lub mniej dokładny sposób pokazują sugerowane rozwiązania projektowe. W zależności od potrzeb, może to być szkic ręczny, bądź coraz częściej spotykane opracowania w formie cyfrowej. Możliwości opracowań jest tak wiele, jak osób, które biorą czynny udział w rozwoju zawodu Architekta Krajobrazu.
| Schemat funkcjonalno-przestrzenny |
Głównym użytkownikiem ogrodu będzie starsze małżeństwo, które ma już dorosłe dzieci, a w okresie letnim chciałoby jak najwięcej czasu spędzać na świeżym powietrzu zapraszając tym samym znajomych oraz rodzinę na wspólne grillowanie. Na istniejącej działce mamy ujęcie wody w postaci pompy ręcznej, która w ramach realizacji będzie dostosowana aby zasilić domek letniskowy z możliwością podłączenia węża do podlewania roślin. Projektowany Domek letniskowy na parterze posiada przestrzeń wspólną wraz z aneksem kuchennym. Dodatkowo jest tu wydzielona przestrzeń sypialniana z podwójnym łóżkiem oraz pojedynczym łóżkiem piętrowym. Poddasze pełni głównie funkcję sypialną, znajdują się tam łącznie 4 miejsca noclegowe. Do głównej kubatury budynku „przyklejono” dwa zadaszone pomieszczenia:
- pomieszczenie na toaletę turystyczną
- pomieszczenie gospodarcze na sprzęt ogrodniczy oraz elementy do schowania w okresie zimowym.
Niezbędne okazało się stworzenie większej przestrzeni trawnikowej, aby można było ją użytkować w sposób bardziej aktywny, zwłaszcza przez najmłodszych użytkowników ogrodu oraz zwięrzęta. Na działce zaprojektowano główne dwie przestrzenie, do wypoczynku, jedna w postaci tarasu drewnianego z meblami tworzącymi salon w ogrodzie oraz druga przestrzeń ze stolikami, krzesełkami z wytyczonym miejscem na ognisko czy też grill-a. Dzięki tak opracowanej wstępnej koncepcji możemy jasno podjąć decyzję czy proponowany kierunek przez projektanta jest tym odpowiednim i którego oczekujemy.Dodatkowymi przestrzeniami w ogrodzie to warzywnik oraz piaskownica dla najmłodszych.
| Koncepcja szczegółowa |
Po pierwszym przedstawieniu koncepcji już mamy informację na temat proponowanego nam kierunku ideowego. Często się zdarza, że po pierwszym takim spotkaniu wiele elementów ulega zmianie. Moja koncepcja jednak weszła sprawnie do etapu koncepcji szczegółowej. Ten etap służy temu, aby przedstawić proponowaną ideę w większym detalu. Głównie pokazujemy tu już zachowany charakter nasadzeń, kubaturę elementów architektonicznych, dokładnie wydzielone przestrzenie, wraz z legendą. Plan wskazuje również propozycję użytych materiałów zarówno nawierzchni jak i elementów architektonicznych. Im bardziej szczegółowo mamy wykonane to opracowanie tym łatwiej możemy sobie wyobrazić projektowaną przestrzeń, a architektowi ułatwić wykonanie wizualizacji oraz przejść do ostatniego etapu jakim jest projekt wykonawczy. O charakterze zaaranżowanej przestrzeni, myślę, że wystarczająco napisałem już wcześniej dlatego już tutaj nie będę się na ten temat rozpisywał i od razu przejdę do przedstawienia rzutów wykonanych w ramach etapu koncepcji szczegółowej.
Ze względu na to, że w zakresie opracowania projektowego znajduje się również domek letniskowy, dlatego przedstawiłem propozycję układu miejsc noclegowych na poddaszu. Oczywiście możemy wnętrza dostosować do swoich potrzeb, tak jak to wykonuje się podczas realizacji większych obiektów architektonicznych. Niemniej jednak musimy pamiętać, że wszelkie prezentowane elementy muszą zachować skalę.
| Koncepcja szczegółowa – Przekroje ogólne |
Przekroje ogólne to dodatkowa forma prezentacji pomysłu na zagospodarowanie przestrzeni. Pokazują one w sposób przystępny dla odbiorcy skalę naszych rozwiązań, wysokości elementów kubaturowych w tym wysokość nasadzeń. Zaleca się, aby przekroje wykonane zostały w miejscach newralgicznych o różnym charakterze przestrzeni. Koniecznie należy wykonać takie opracowanie dla przestrzeni o dużych różnicach terenowych. Do prezentacji ogólnych przekrojów terenowych musi być przygotowany również plan z naniesioną ich lokalizacją.
| Wizualizacje |
Zwieńczeniem pełnego opracowania koncepcyjnego są wizualizacje. Tutaj wachlarz możliwości związanych z ich wykonaniem jest bardzo szeroki. Począwszy od wykonywanych rysunków ręcznie poprzez wizualizacje zrealizowane w prostych programach komputerowych, a kończąc na profesjonalnie wymodelowanych obiektach 3D. Osobiście uważam, iż to jakiej jakości wykonane jest to opracowanie, świadczy o podejściu oraz zaangażowaniu projektanta w pracę. Możemy w formie graficznej przedstawić zarówno całe założenie projektowe, jak i pojedyncze fragmenty opracowania.
Najczęściej spotyka się w opracowaniach graficznych wizualizacje odpowiednio wykadrowane oraz poddane obróbce graficznej w postprodukcji. To właśnie ta część opracowania daje bardzo duży wgląd w to jaki charakter będzie utrzymany w naszym ogrodzie. Poniżej przedstawiam kilka widoków z wnętrza prezentowanego ogrodu.
| Projekt wykonawczy |
Po wszystkich uzgodnieniach z Projektantem możemy śmiało przejść do ostatniego etapu jakim jest opracowanie projektu wykonawczego. W tym opracowaniu kluczową rolę odgrywają rysunki techniczne przedstawiające konkretne rozwiązania konstrukcyjne oraz użyte materiały. Moje przedstawione opracowanie nie może jednak zawierać pełnej dokumentacji projektowej. Mogę tylko wspomnieć, że takie opracowanie powinno zawierać wszelkiego rodzaju elementy małej architektury, przekroje konstrukcyjne nawierzchni, wymiarowanie wszystkich elementów znajdujących się na terenie opracowania, plan nawierzchni z rzędnymi wysokościowymi, w tym również projekt nasadzeń. Należy też pamiętać, że pełna dokumentacja projektowa powinna zawierać część opisową, w której są zawarte wszystkie informacje dot. projektowanego zakresu poza częścią graficzną opracowania.
| Projekt wykonawczy – Przekroje ogólne |
Uzupełnieniem dokumentacji projektu wykonawczego mogą być również przekroje ogólne terenu, które w podobny sposób jak przekroje ogólne koncepcji pokazują skalę założenia ogrodowego, przy czym wskazują również z mniejszą dokładnością rozwiązania konstrukcyjne nawierzchni, w tym także sposób posadowienia drewnianych tarasów. Pamiętajmy, że im więcej detali zostanie uwzględnionych na etapie projektowym, tym mniej problemów będziemy mieli w późniejszym etapie realizacji.
Z mojego doświadczenia jakie posiadam, mogę powiedzieć, że prawidłowo opracowana dokumentacja projektowa to klucz do realizacji przedsięwzięcia z jak najmniejszą ilością problemów. Mam nadzieję, że w jasny sposób przedstawiłem swój stosunek dotyczący opracowania projektowego. Pamiętajmy, że płacąc więcej za opracowanie macie pewność, że wyeliminujecie sporą część problemów na etapie realizacji. Dodatkowo w ten sposób wspieracie wysoką jakość usług architektonicznych, a opracowania, które są często są wykonywane w ramach realizacji nie noszą nawet najmniejszych znamion usług projektowych. Główną ideą stworzenia firmy Green Pix Partner, było świadczenie usług projektowych w zakresie Architektury Krajobrazu na najwyższym poziomie, uświadamiając również problemy jakie mogą wynikać z błędnie wykonanego opracowania projektowego.
Mam nadzieję, że opisany powyżej proces projektowy pomoże Wam przygotować się do rozmów z przyszłym potencjalnym Architektem oraz Wykonawcą realizowanego przez Was założenia ogrodowego.
DK